تک درجه ای1 (Mono grade)
چند درجه ای2 (Multi grade)
انجمـــن مهندســـان خـــودرو SAE بـــه دلیـــل اهمیـــت گرانـــروی، اســـاس طبقهبنـــدی روغنهـــای موتـــور را بـــر ایـــن ویژگـــی بنـــا نهـــاده اســـت، بـــه طـــوری کـــه در ایـــن سیســـتم دو گـــروه ازدرجـــه گرانـــروی مـــورد تعریـــف قـــرار میگیرنـــد. یـــک گـــروه دارای حـــرف (Winter) و دیگـــری گروهـــی کـــه بـــدون حـــرف W اســـت. هرقـــدر عـــدد SAE بزرگتـــر باشـــد، گرانـــروی روغـــن مربوطـــه هـــم بیشـــتر اســـت. درهـــوای ســـرد بایـــد از روغنـــی بـــا درجـــه گرانـــروی پاییــن اســتفاده کــرد. در صــورت اســتفاده از چنیــن روغنـــی، موتـــور بـــه راحتـــی روشـــن میشـــود و روغـــن ســـریع بـــه تمـــام قطعـــات موتـــور رســـیده و عمـــل روغنـــکاری بدرســـتی صـــورت میگیـــرد. امـــا در هـــوای گـــرم روغـــن بـــا گرانـــروی کـــم بســـیار رقیـــق شـــده و نمیتوانـــد لایـــه مناســـب بـــرای روغنـــکاری را ایجـــاد کنـــد. بـــرای دماهـــای بـــالا نیـــزبایـــد از روغنـــی بـــا درجـــه گرانـــروی بـــالا اســـتفاده کـــرد تـــا روغـــن در دماهـــای بـــالا بیـــش از حـــد رقیـــق نشـــود. از طرفـــی وقتـــی دمـــا کمـــی پاییـــن میآیـــد موتـــور ســـرد شـــده و اگـــر گرانـــروی روغـــن بـــالا باشـــد، روغـــن قابلیـــت پمـــپ شـــدن خـــود را از دســـت میدهـــد. بنابرایـــن روغـــن بـــا ســـرعت مناســـب بـــه همـــه قطعـــات نمیرســـد.
همینطـــور هنـــگام روشـــن شـــدن نیـــز مشـــکل ایجـــاد میکنـــد. بـــرای اینکـــه چنیـــن مشـــکلی بـــه وجـــود نیایـــد روغنهـــای چند درجـــهای ســـاخته شـــدهاند. روغنهـــای چنـــد درجـــهای از مخلـــوط کـــردن یـــک روغـــن بـــا گرانـــروی کـــم بـــا پلیمرهـــای بهبـــود دهنـــده شـــاخص گرانـــروی بهدســـت میآینـــد. مثلا وقتـــی ایـــن پلیمرهـــا بـــه انـــدازهای کـــه بـــرای رســـیدن بـــه گرانـــروی 40SAE لازم اســـت، بـــه روغنـــی بـــا گرانـــروی 15SAE اضافـــه شـــود، روغـــن بهدســـت آمـــده در درجه حرارتهـــای پاییـــن ماننـــد روغـــن SAE15 عمـــل میکنـــد ضمـــن اینکـــه در دماهـــای بـــالا خـــواص روغـــن 40SAE را نیـــز دارد. ایـــن روغـــن (15W40) اســـت کـــه در گســـترهی دمایـــی نســـبتًا زیـــادی کاربـــرد خواهـــد داشـــت. درواقـــع گرانـــروی ایـــن روغنهـــا متناســـب بـــا دمـــا تنظیـــم میشـــود.
در روغنهـــای چنـــد درجـــهای ماننـــد 10W40 یـــا 20W50 کـــه روغنهـــای چهارفصـــل یـــا اتوماتیـــک نیـــز نامیـــده میشـــوند گرانـــروی روغـــن بـــا دو عـــدد و حـــرف W(مخفـــف کلمـــه winter بـــه معنـــی زمســـتان) نمایـــش داده میشـــود.
عـــدد ســـمت چـــپ W معیـــاری از گرانـــروی روغـــن در دمـــای پاییـــن و عـــدد ســـمت راســـت، گرانـــروی روغـــن را در دمـــای بـــالا نشـــان میدهـــد. ایـــن روغنهـــا بـــه علـــت داشـــتن مـــواد افزودنـــی خـــاص در ســـرما و هنـــگام اســـتارت موتـــور، ماننـــد روغـــن ســـبک (مثلا SAE10 یـــا SAE20 هســـتند. بـــه ایـــن دلیـــل موتـــور خـــودرو بـــا اســـتفاده از آنهـــا بـــه راحتـــی روشـــن میشـــود، روغـــن بـــه ســـرعت بـــه تمـــام قســـمت های موتـــور
میرســـد و روغـــنکاری قطعـــات را بـــه خوبـــی انجـــام میدهـــد. همچنیـــن بـــا گـــرم شـــدن موتـــور افـــت گرانـــروی ایـــن روغـــن کمتـــر از افـــت گرانـــروی روغن هـــای تـــک درجـــه ای ( SAE30یـــا SAE50 ) خواهـــد بـــود. بـــه ایـــن ترتیـــب حتـــی در گرمتریـــن شـــرایط لایـــهای از روغـــن (در روغنهـــای چنـــد درجـــه ای) بیـــن قطعـــات باقـــی میمانـــد و بـــه خوبـــی آنهـــا را از یکدیگـــر جـــدا نگـــه مـــیدارد.
بـــا توجـــه بـــه اینکـــه %80 ســـاییدگی قطعـــاتمتحـــرک موتـــور در مرحلـــه اســـتارت کـــه موتـــور هنـــوز ســـرد اســـت رخ میدهـــد، روانـــکاری قطعـــات بســـیار مهـــم و ضـــروری اســـت و بهتـــر اســـت از روغنهـــای چنـــد درجـــهای کـــه در ســـرما گرانـــروی پایینـــی دارنـــد اســـتفاده شـــوند.
اســـتفاده از روغنهـــای چنـــد درجـــه ای نســـبت بـــه روغنهـــای تـــک درجـــه مزیتهایـــی دارد کـــه بعضـــی از آنهـــا عبارتنـــد از:
-راحت تـــر روشـــن شـــدن موتـــور کـــه در نتیجـــهی آن کاهـــش ســـایش موتـــور، افزایـــش عمـــر اســـتارت و باتـــری را خواهیـــم داشـــت.
-کاهـــش مصـــرف ســـوخت (در بعضـــی مـــوارد ممکـــن اســـت تـــا %3 روی مصـــرفســـوخت تأثیـــر بگـــذارد)
-اســـتفاده از یـــک روغـــن در تمـــام طـــول ســـال و راندمـــان عالـــی در درجـــه حرارتهـــای بـــالا
-کاهـــش میـــزان روغن ســـوزی: اســـتفاده از مـــواد پلیمـــری بهعنـــوان مـــاده افزودنـــی بـــه روغن موتـــور در موتورهـــای دیزلـــی تأثیـــر بســـزایی درکاهـــش روغن ســـوزی دارد. بعضـــی از ایـــن پلیمرهـــا در درجهحرارتهـــای بـــالا میســـوزند و لایه هایـــی از کربـــن در شـــیار رینـــگ روغـــن
ایجـــاد میکننـــد کـــه بـــه آببنـــدی آن کمـــک میکنـــد.